Nâng cao chất lượng điều kiện kinh doanh giúp phát triển doanh nghiệp

Giai đoạn 2017-2019, các Bộ, ngành đã nỗ lực rà soát, đề xuất cắt bỏ, đơn giản hóa khoảng 50% số điều kiện kinh doanh để giảm gánh nặng quy định, thủ tục. Tuy nhiên, hiện vẫn tồn tại những điều kiện kinh doanh không hợp lý hoặc không có hiệu quả quản lý nhà nước.

Thời gian qua, vấn đề cải cách quy định về điều kiện kinh doanh nhằm tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thân thiện với doanh nghiệp là mục tiêu ưu tiên của Chính phủ. Giai đoạn 2017-2019, các Bộ, ngành đã nỗ lực rà soát, đề xuất cắt bỏ, đơn giản hóa khoảng 50% số điều kiện kinh doanh để giảm gánh nặng quy định, thủ tục. Nhờ đó tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp.

 Nâng cao chất lượng điều kiện kinh doanh là nội dung quan trọng ttrong cải cách môi trường kinh doanh tại Việt Nam.

Vẫn tồn tại những điều kiện kinh doanh không cần thiết

Tuy nhiên, theo TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), trong các điều kiện hiện hành, vẫn còn những điều kiện kinh doanh không hợp lý hoặc không có ý nghĩa về hiệu quả quản lý nhà nước. Trên thực tế, khi tổ chức thực hiện, một số nơi vẫn chưa nắm rõ những thay đổi, cải cách về điều kiện kinh doanh. Do đó, nâng cao chất lượng điều kiện kinh doanh vẫn là nội dung trọng tâm trong cải cách môi trường kinh doanh ở Việt Nam.

Cùng với đó, bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Ban Nghiên cứu Môi trường Kinh doanh và Năng lực Cạnh tranh, CIEM cho biết, trong giai đoạn này, có tới gần 40 văn bản của Chính phủ chỉ đạo về nội dung cải cách, đặc biệt là trong năm 2018.

“Có lẽ, khó có nội dung cải cách nào được Chính phủ quan tâm và chỉ đạo sát sao, liên tục như về điều kiện kinh doanh”, bà Nguyễn Minh Thảo nhấn mạnh.

Theo bà Thảo, các điều kiện kinh doanh quy định chung chung, thiếu rõ ràng, can thiệp sâu vào hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc dễ tạo sự tùy ý trong thực thi đều đã được cắt bỏ. Bên cạnh đó, điều kiện kinh doanh trùng lặp cũng được cắt bỏ và chuyển sang quản lý theoQuy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) và Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN). Một số điều kiện kinh doanh cũng được sửa đổi theo hướng giảm bớt yêu cầu, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Đánh giá về mức độ cải cách các quy định về điều kiện kinh doanh trong thời gian qua, bà Thảo nhận định, điều kiện kinh doanh được cắt bỏ chủ yếu dưới hình thức đơn giản hóa, ít cắt bỏ, giảm mức độ yêu cầu về số lượng nhân sự hoặc giảm yêu cầu về quy mô diện tích của cơ sở vật chất, thể hiện dưới hình thức sửa đổi. Hiện tại, vẫn còn một số điều kiện kinh doanh không cần thiết, bất hợp lý, không đạt hiệu quả quản lý, thiếu rõ ràng.

“Mặc dù đã đạt được một số hiệu quả nhất định song những vướng mắc về rào cản về điều kiện kinh doanh vẫn còn phổ biến. Đặc biệt, cảm nhận của doanh nghiệp về hiệu quả cải cách điều kiện kinh doanh vẫn còn hạn chế”, bà Thảo nhấn mạnh.

Xử lý nghiêm những hành vi gây khó cho doanh nghiệp

Nhằm cải cách điều kiện kinh doanh có hiệu quả, theo bà Thảo, thời gian tới, các Bộ, ban, ngành cần tạo đột phá mới về cải cách điều kiện kinh doanh bằng cách thay đổi cách thức quản lý nhà nước, chuyển sang hậu kiểm. Theo đó, doanh nghiệp được chủ động thực hiện các hoạt động kinh doanh khi đáp ứng đầy đủ yêu cầu về điều kiện kinh doanh; chỉ cần thôngbáo mà không cần xin phép cơ quan quản lý nhà nước; đồng thời, tự chịu trách nhiệm về việc đáp ứng các yêu cầu về điều kiện kinh doanh.

“Cơ quan nhà nước thực hiện kiểm tra hậu kiểm trên cơ sở nguyên tắc quản lý rủi ro dựa trên mức độ tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp”, bà Thảo cho hay.

Còn theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các Bộ, ngành cần đánh giá hiệu quả cải cách trong từng lĩnh vực, ước tính lợi ích từ hoạt động cải cách trong thời gian qua; tiếp tục rà soát, đề xuất, bãi bỏ, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh; giám sát việc tổ chức, xử lý nghiêm những hành vi cố tình gây khó cho doanh nghiệp; đồng thời, thiết lập cơ chế đối thoại và phản hồi cho doanh nghiệp.